१. विश्वमा ‘फाइभ जी’ दूरसञ्चार सेवाको सुरुवात गर्ने राष्ट्र कुन हो ?
दक्षिण कोरिया
२. एसियाली विकास बैङ्क (एडीबी) ले सन् २०२० सेप्टेम्बर १५ मा प्रकाशित गरेको ‘एसियन डेभलपमेन्ट आउटलुक २०२० अपडेट’ अनुसार सन् २०७७÷०७८ मा नेपालको आर्थिक वृद्धिदर कति हुने अनुमान छ ?
१.५ प्रतिशत
– सार्क मुलुकमध्ये नेपाल तेस्रो स्थानमा रहने एडीबीको प्रक्षेपण रहेको । कोरोनाबाट सबैभन्दा कम प्रभावित हुने सार्क मुलुकमा बङ्गलादेश र भुटानपछि नेपाल रहने प्रक्षेपण ।
– आर्थिक वर्ष २०७७÷७८ मा नेपालको मुद्रास्फीति ५.५ प्रतिशतको हाराहारीमा रहने अनुमान रहेको ।
३. फोब्र्सद्वारा सन् २०२० सेप्टेम्बर १४ मा सार्वजनिक प्रतिवेदनअनुसार सन् २०२० मा सर्वाधिक कमाइ गर्ने फुटबल खेलाडी को हुन् ?
लियोनल मेसी (स्पेनिस क्लब बार्सिलोना तथा अर्जेन्टिनी राष्ट्रिय फुटबल टिमका कप्तान)
– यस वर्ष सर्वाधिक कमाइ गर्ने फुटबलर बन्नेक्रममा उनले इटालियन सिरी ए क्लब युभेन्टस तथा पोर्चुगलका क्रिस्टियानो रोनाल्डोलाई पछि पारेका । गत वर्ष रोनाल्डो सबैभन्दा बढी कमाइ गर्ने फुटबल खेलाडी बनेका थिए ।
– सर्वाधिक कमाइ गर्ने फुटबल खेलाडीमा दोस्रो स्थानमा क्रिस्टियानो रोनाल्डो र तेस्रो स्थानमा फ्रेन्च क्लब पीएसजीका ब्राजिलियन फुटबलर नेयमार रहेका । सो सूचीको चौथो स्थानमा पीएसजी तथा फ्रान्सका क्लियन एम्वाप्पे र पाँचौँ स्थानमा इङ्ग्लिस क्लब लिभरपुल तथा इजिप्टका मोहम्मद सलाह रहेका ।
४. पृथ्वीको वातावरण संरक्षणलाई पहिलो प्राथमिकता दिनुपर्छ अनि मात्र अरू कार्य गर्नुपर्छ भनी अमेरिकी युवाद्वारा सञ्चालन गरिएको आन्दोलनलाई के भनिन्छ ?
एअर्थ फस्र्ट
५. सन् २०२० सेप्टेम्बर १७ मा मनाइएको दोस्रो ‘विश्व बिरामी सुरक्षा स’को नारा के हो ?
सुरक्षित स्वास्थ्यकर्मी ः सुरक्षित बिरामी
६. विसं २०७७ असोज १ मा मनाइएको आठौँ राष्ट्रिय विज्ञान दिवसको नारा के हो ?
स्वास्थ्य र गुणस्तरीय जीवनका लागि विज्ञान
७. विसं २०७७ असोज ३ गते संविधान दिवसका अवसरमा सुप्रसिद्ध प्रबल जनसेवाश्री (प्रथम) बाट विभूषित हुने व्यक्तित्व को हुनुहुन्छ ?
डा. सन्दुक रुइत
१. प्रसिद्ध प्रबल जनसेवाश्री (द्वितीय)बाट सम्मानित
२. दीपकुमार कार्की (न्यायाधीश, सर्वोच्च अदालत)
३. नवीनकुमार घिमिरे (पूर्वप्रमुख आयुक्त, अदुअआ)
४. पूर्णचन्द्र थापा (महारथी÷प्रधानसेनापति, नेपाली सेना)
५. शैलेन्द्र खनाल (सशस्त्र प्रहरी महानिरीक्षक, सशस्त्र प्रहरी बल)
सुकीर्तिमय राष्ट्रदीप (तृतीय)बाट सम्मानित
१. डा. गणेशराज जोशी (आयुक्त, अदुअआ)
२. डा. तीर्थबहादुर श्रेष्ठ (वनस्पतिविज्ञ, सानेपा, ललितपुर)
३. केदारबहादुर अधिकारी (सचिव, संस्कृति पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन)
४. गणेशप्रसाद अधिकारी (मुख्य अनुसन्धान निर्देशक, राष्ट्रिय अनुसन्धान विभाग)
५. पुष्पराम केसी (सशस्त्र प्रहरी अतिरिक्त महानिरीक्षक, सशस्त्र प्रहरी बल)
६. रामशरण पौडेल (सशस्त्र प्रहरी अतिरिक्त महानिरीक्षक, सशस्त्र प्रहरी बल)
७. बुद्धिनारायण श्रेष्ठ (नापीविज्ञ सिद्धिचरण नपा–१, ओखलढुङ्गा, हाल ः घट्टेकुलो, काठमाडौँ)
८. इन्डियन प्रिमियर लिग (आईपीएल) २०२० कहाँ आयोजना गरिएको छ ?
दुबई (संयुक्त अरब इमिरेट्स)
– यो प्रतियोगिता सन् २०२० सेप्टेम्बर १९ देखि नोभेम्बर १० सम्म सञ्चालन हुने । आईपीएलको उद्घाटन खेल गत विजेता मुम्बई इन्डियन्स र चेन्नई सुपर किङ्सबीच भएको ।
– यसअघि आईपीएल सन् २०२० मार्च २९ मा तोकिएको थियो । तर, कोरोना भाइरसको महामारीका कारण पटक–पटक स्थगित हुँदै आएको थियो । भारतमा तय गरिएको यो प्रतियोगिता कोरोना महामारीकै कारण युएईमा आयोजना गरिएको ।
९. २०७६ सालको मदन पुरस्कारबाट सम्मानित स्रष्टा को हुन् ?
चन्द्रप्रकाश बानियाँ
– ऐतिहासिक उपन्यास ‘महारानी’का लागि म्याग्दीका बानियाँलाई सो पुरस्कारबाट सम्मानित गरिएको ।
– पूर्वसांसद बानियाँको आख्यान महारानीमा तत्कालीन पर्वत राज्यको दरबारभित्रको आन्तरिक शक्ति सङ्घर्ष र सत्ता प्राप्तिका लागि महिलाको प्रेम र संवेदनालाई प्रयोग गरिएको विषय केन्द्रित रहेको ।
– सक्रिय राजनीतिबाट विश्राम लिएर इतिहास, संस्कृति र साहित्य लेखनमा सक्रिय बानियाँका मृत्यु संस्कार मन्थन, कुलपूजा, ऐतिहासिक पर्वत राज्य पुस्तक प्रकाशित छन् ।
– मदन पुरस्कार गुठीका अनुसार प्राप्त १५१ पुस्तकमध्येबाट जोकरको बन्दुक (विमल निभा), धर्सैधर्साको चक्रव्यूह (तीर्थ श्रेष्ठ), परित्यक्त (भुवन ढुङ्गाना), महारसनिघन्टु (खण्ड १–३, योगी धर्ममहारस), महारानी (चन्द्रप्रकाश बानियाँ), मोहपथ
(ललित विष्ट) र यात्रामा (शारदा शर्मा) ‘मदन पुरस्कार सूची २०७६’ का रूपमा छनोट भएका ।
– पुरस्कारको राशि चार लाख रुपियाँ रहेको । यसअघि (२०७५) योगेशराजको रणहार उपन्यासले मदन पुरस्कार प्राप्त गरेको थियो ।
१०. २०७६ सालको जगदम्बाश्री पुरस्कारबाट सम्मानित स्रष्टा को हुन् ?
गायिका एवम् सङ्गीतकार शान्ति ठटाल
– नेपाली गीत–सङ्गीत क्षेत्रको उन्नयनमा विशिष्ट योगदान पु¥याएबापत दार्जिलिङकी गायिका एवम् सङ्गीतकार ठटाललाई सो पुरस्कार प्रदान गरिएको ।
– सो पुरस्कारको राशि चार लाख रुपियाँ रहेको ।
– नेपाली भाषा, वाङ्मय र संस्कृतिको श्रीवृद्धिमा योगदान गर्ने व्यक्ति तथा संस्थालाई यो पुरस्कार प्रदान गरिने । यो पुरस्कार पहिलोपटक नारायण गोपाल गुरुवाचार्यलाई प्रदान गरिएको ।
११. लेखनाथ पौड्याललाई कवि शिरोमणिको उपाधि कहिले प्रदान
गरिएको हो ?
विक्रम संवत् २००८
१२. नेपाल प्रशासनिक प्रशिक्षण प्रतिष्ठान (स्टाफ कलेज)को स्थापना कहिले भएको हो ?
विसं २०३९
१३. बैङ्क खातामा पर्याप्त रकम नभएका कारण भुक्तानी हुन नसकेको चेकलाई के भनिन्छ ?
बाउन्स्ड चेक
१४. सन् २०२० सेप्टेम्बर १६ मा जापानको संसद्ले प्रधानमन्त्रीमा कसलाई चयन गरेको हो ?
योसिहिदे सुगा
– यसअघिका प्रधानमन्त्री सिन्जो आवेका निकटतम समर्थक तथा सहयोगी सुगाले आवेकै नीतिलाई निरन्तरता दिने अपेक्षा गरिएको ।
– प्रधानमन्त्री पदका लागि जापानको तल्लो सभा डायटमा भएको मतदानमा सुगालाई कुल ४६२ मतमा ३१४ मत हासिल ।
– सरकारमा प्रधानमन्त्रीपछि सबैभन्दा वरिष्ठ मानिने मन्त्रिमण्डलको मुख्य सचिव पदमा सुगाले लामो समय सेवा गर्नुभएको । सन् १९९६ मा डायटको सदस्य बन्नुभएका सुगा सन् २००५ मा प्रधानमन्त्री जुनिचिरो कोइजुमीको सरकारमा मन्त्री पनि बन्नुभएको थियो ।
– चर्चित राजनीतिज्ञ तथा लामो समयदेखि मन्त्रिमण्डलको सदस्य सुगाले कोरोना भाइरस महामारीले आक्रान्त पारिरहेको बेला विश्वकै तेस्रो ठूलो अर्थतन्त्र रहेको मानिने जापानको नेतृत्व लिनुभएको ।
– जापानको कुल जनसङ्ख्याको झन्डै एकतिहाइ ६५ वर्षभन्दा माथि उमेर समूहका ज्येष्ठ नागरिकको हकहित र मानवअधिकारको सुरक्षा चुनौती छ । जापानी समाजमा विकास कार्यका लागि युवा जमातको निकै खाँचो महसुस गरिएको छ ।
१५. नेपालको सबैभन्दा पुरानो मूर्ति विरुपाक्ष हो भने सबैभन्दा सानो मूर्ति कुन हो ?
पाटनको विश्वरूपको मूर्ति
१६. पुरादित्य गढी महोत्तरी जिल्लामा पर्छ भने दुगुनागढी कहाँ पर्छ ?
सिन्धुपाल्चोक
१७. विस २०७१ असोज २ (१८ सेप्टेम्बर २०१४) मा मनाइएको प्रथम परिवार दिवसको नारा के थियो ?
व्यवस्थित परिवार ः स्वास्थ्य र विकासको आधार
१८. दुई मुलुकबीचको सीमारेखामा स्थापित सीमास्तम्भबाट दुवैतर्फ १०–१० गज चौडा खाली छाडिएको जमिनलाई के भनिन्छ ?
दसगजा क्षेत्र (नो म्यान्स ल्यान्ड)
– (दुई देशबीच कसैको पनि अधिकार क्षेत्रभित्र नपर्ने मानिएको चौडाइमा १० गजबराबर हुँदै लम्बिएको सीमाक्षेत्र ।)
१९. विश्वको सबैभन्दा ठूलो र गहिरो महासागर कुन हो ?
प्रशान्त महासागर
२०. नेपालले विश्वको ०.०३ प्रतिशत भू–भाग ओगटेको छ भने एसियाको कति प्रतिशत भू–भाग ओगटेको छ ?
०.३ प्रतिशत (दक्षिण एसियाको तीन प्रतिशत भू–भाग ओगटेको ।)
२१. विश्वको कुन घटनापश्चात् सरकार र निजी क्षेत्रबीच साझेदारी हुनुपर्ने कुरामा जोड दिन थालियो ?
सन् १९३० को आर्थिक मन्दी
२२. सङ्गीत प्रवीण भनी नरराज ढकाललाई चिनिन्छ भने सङ्गीत शिरोमणि भनी कसलाई चिनिन्छ ?
यज्ञराज शर्मा
२३. नदीको किनार भएजस्तै समुद्रको के हुन्छ ?
तट
२४. नेपालमा मात्र सञ्चालन हुने अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको खेलकुद प्रतियोगिता कुन हो ?
हात्तीपोलो
२५. रुपसे झरना म्याग्दी जिल्लामा पर्छ भने सुलिगढ झरना कहाँ पर्छ ?
डोल्पा
२६. जापानको पुरानो नाम निप्पन हो भने नेदरल्यान्डको पुरानो नाम के हो ?
हल्यान्ड
२७. ‘अति महŒवाकाङ्क्षाले देवतालाई पनि पतन गराउँछ’ भन्ने विचारक को हुन् ?
सेक्सपियर
२८. विश्वको इतिहासमा मानवअधिकारको सम्बन्धमा पहिलो लिखित दस्तावेज कुनलाई मानिन्छ ?
म्याग्नाकार्टा
२९. दोस्रो जनआन्दोलन कहिलेदेखि कहिलेसम्म चलेको थियो ?
विसं २०६२ चैत २४–२०६३ वैशाख ११ (१९ दिनसम्म चलेको)
३०. मानव शरीरमा कति किसिमका जोर्नीहरू हुन्छन् ?
तीन (अचल जोर्नी, अर्धचल जोर्नी र चल जोर्नी ।)
१. नेपाल विज्ञान तथा प्रविधि प्रज्ञाप्रतिष्ठान (नास्ट)द्वारा विज्ञान प्रविधिको विकास र प्रवद्र्धन गर्ने उद्देश्यका साथ युवा वैज्ञानिक फोरम (वाईएसएफएन)को औपचारिक उद्घाटन कहिले भएको हो ?
विक्रम संवत् २०७७ असोज ९
नास्टद्वारा सन् २०१८ मा नै फोरमको स्थापना गरिएको । दुई वर्षपछि शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधिमन्त्री गिरिराजमणि पोखरेलद्वारा भर्चुअल कार्यक्रममार्फत सो फोरमको औपचारिक रूपमा उद्घाटन गरिएको ।
स्वदेश तथा विदेशमा रहेका नेपाली अनुसन्धानकर्ताहरूबीच समन्वय र सहकार्य विस्तार गर्दै विज्ञान क्षेत्रको विकास गर्ने उद्देश्यले फोरमको स्थापना भएको ।
यो संस्था सरकारी संयन्त्रद्वारा गठित एकमात्र युवा वैज्ञानिक फोरम रहेको नास्टले जनाएको ।
फोरमले विश्व युवा वैज्ञानिक प्रतिष्ठानको नेपाल च्याप्टरको पनि मान्यता प्राप्त गरेको ।
२. विश्व बौद्विक सम्पत्ति सङ्गठनद्वारा जारी गरिएको अर्थतन्त्रमा नव प्रवर्तन (इनोभेसन)को मापनसम्बन्धी प्रतिवेदन २०२० अनुसार नेपाल कतिऔँ स्थानमा रहेको छ ?
९५औँ
प्रतिवेदनमा समेटिएका १३१ अर्थतन्त्रमध्ये नेपाल ९५औँ स्थानमा रहेको ।
पछिल्लो समय प्रविधिको प्रयोग, इ–कमर्स र भुक्तानी प्रणालीको अभौतिकीकरणमा भएको सुधारजस्ता कुराले नेपाललाई उक्त सूचीमा आफ्नो स्थान उस्कान सघाउ पुगेको ।
१६ वटा न्युन आय भएका मुलुकको सूचीमा नेपाल उत्कृष्ट तीनमा पर्न सफल भएको ।
३. जनकपुरदेखि भारतको जयनगरसम्म सञ्चालनका लागि हालै दुईवटा रेल कहिले नेपाल ल्याइएको हो ?
विसं २०७७ असोज २
४. गैरआवासीय नेपाली सङ्घ (एनआरएनए) अन्तर्राष्ट्रिय समन्वय परिषद्को दोस्रो विश्व स्वास्थ्य सम्मेलन कहिले सम्पन्न भयो ?
विसं २०७७ असोज २–४ (सन् २०२० सेप्टेम्बर १८–२०)
सम्मेलनले २६ बुँदे विश्व नेपाली स्वास्थ्य घोषणापत्र जारी गरेको ।
विश्वभरि छरिएका सबै स्वास्थ्यकर्मीलाई एकैठाउँमा समेट्ने, नेपाली नर्सहरू तथा मानसिक रोग विशेषज्ञहरूको विश्वव्यापी सञ्जाल निर्माणमा जोड, जडीबुटीजन्य औषधिको उत्पादन तथा विकासमा जोड, मातृशिशु स्वास्थ्य, बालबालिका, किशोर–किशोरी तथा युवावस्थाको स्वास्थ्य, दीर्घरोग व्यवस्थापन, सामाजिक चेतना अभिवृद्विका लागि सबै स्वास्थ्यकर्मीको ऐक्यबद्धतालगायत विषय घोषणापत्रमा समेटिएको ।
५. नेपालमा हुने साइबर अपराधसम्बन्धी गतिविधिविरुद्ध नेपाल र चीनद्वारा सञ्चालित ‘अपरेसन’लाई के भनी चिनिन्छ ?
चार्ली फोक्स्टर
६. नेपालमा पेट्रोल र डिजेलमा स्वचालित मूल्य प्रणाली कहिलेदेखि लागू गरिएको हो ?
विसं २०७१ असोज १३
७. फेसियल भेरिफिकेसन (मुहार प्रमाणीकरण) प्रयोगमा ल्याउने विश्वकै पहिलो राष्ट्र कुन हो ?
सिङ्गापुर
सिङ्गापुरले आफ्नो नेसनल आइडेन्टिटी स्किमअन्तर्गत फेसियल भेरिफिकेसन पद्धति अपनाउने भएको । योसँगै सिङ्गापुर फेसियल भेरिफिकेसनमार्फत नागरिकको पहिचान गर्ने विश्वकै पहिलो मुलुक बनेको ।
उक्त बायोमेट्रिक सुविधाको प्रयोगबाट सिङ्गापुरका नागरिकले निजी र सरकारी सेवाहरू प्राप्त गर्न सक्नेछन् ।
८. विश्वका ५० देशका राष्ट्रिय गीत गाएर आफ्नो प्रतिभा प्रस्तुत गर्ने कलाकार को हुन् ?
रामजी नेपाली (बागलुङ) (फोटो है)
विश्व पर्यटन दिवस–२०२० को अवसरमा उनले विश्वका ५० देशका राष्ट्रिय गीत गाएर विश्व बन्धुत्व, साँस्कृतिक पर्यटन र सद्भावनाको सन्देश प्रवाह गरेका ।
फरक भाषा, शैली र लयमा रचित ५० देशका राष्ट्रिय गीत सुन्दा उपस्थित श्रोता आश्चर्य र अनौठो अनुभव गरेका ।
सन् २०१५ देखि विश्वयात्राका अभियानमा अघि बढ्दै आएका गायक नेपाली कोरोना त्रास कम भएपछि पुनः आफ्नो विश्व यात्रा सुरु गर्ने बताएका ।
हाल ५६ देशका राष्ट्रियगानमा अभ्यस्त नेपालीले एक सय ३० भन्दा बढी देशमा पुग्ने र सबै देशको राष्ट्रियगानलाई न्याय गर्ने लक्ष्य रहेको बताएका ।
९. सात कुण्डको जिल्ला भनी रसुवालाई, सात तालको जिल्ला भनी कास्कीलाई चिनिन्छ भने सात पोखरीको जिल्ला भनी कुनलाई चिनिन्छ ?
काठमाडौँ
१०. विश्व पर्यटन दिवस कहिले मनाइन्छ ?
सेप्टेम्बर २७
सन् १९७० सेप्टेम्बर २७ मा संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय विश्व पर्यटन सङ्गठनको स्थापना भएपश्चात् सोही दिनको स्मरणमा सन् १९८० देखि यो दिवस मनाउन थालिएको ।
सन् २०२० मा यो दिवस ‘टुरिजम ः बिल्डिङ पिस, फोस्टरिङ नलेज’ नाराका साथ मनाइएको ।
११. सर्वोच्च अदालतका पूर्वप्रधानन्यायाधीश अनिरुद्धप्रसाद सिंहको निधन कहिले भएको हो ?
विसं २०७७ भदौ ३०
१२. नागरिक लगानी कोषद्वारा सञ्चालनमा ल्याइएको नागरिक पेन्सन योजनाअनुसार पेन्सन पाउनका लागि बचतकर्ताले सामान्यतया कति वर्षसम्म रकम जम्मा गर्नुपर्ने प्रावधान रहेको छ ?
१५ वर्ष
सर्वसाधारण जनतालाई बचत गर्न प्रोत्साहित गर्ने, त्यस्तो बचतलाई देशको आर्थिक विकासमा परिचालन गर्ने र सक्रिय जीवनकालमा जम्मा गरेको रकमबाट बचतकर्ताको जीवनयापनलाई सहजीकरण गर्ने उद्देश्यले यो योजना ल्याइएको ।
यस योजनामा कानुनबमोजिम स्थापना भएका सङ्घ संस्था एवम् प्रतिष्ठानमा कार्यरत श्रमिक÷कर्मचारी, स्वरोजगारमा रहेका सर्वसाधारण र गैरआवासीय तथा वैदेशिक रोजगारीमा रहेका नेपाली नागरिक सहभागी हुन सक्ने ।
कोषमा बचतकर्ताले न्यूनतम मासिक पाँच सय रुपियाँदेखि अधिकतम आम्दानीको क्षमताअनुसार १० ले भाग जाने अङ्कको रकम मासिक÷त्रैमासिक÷अर्धवार्षिक÷वार्षिक रूपमा बुझाउन सक्ने ।
तोकिएको समयमा बुझाउन नसकेमा विलम्ब शुल्क तिरेर किस्ता नियमित गर्न सकिने कोषले जनाएको ।
कुनै अवस्थामा बचतकर्ताको आयस्रोत गुमेमा वा अशक्त भई आयआर्जन हुन नसकेमा, बसाइँ सरी बिदेसिने अवस्था भएर योजनाबाट अलग हुन चाहेमा कोषमा जम्मा भएको रकमको साँवा–व्याज एकमुष्ट प्राप्त गर्न सकिने तर यसका लागि नियमित बचत भएको कम्तीमा दुई वर्ष पूरा भएको हुनुपर्ने ।
सहभागीले गरेको बचत, त्यसको व्याज र कोषको लगानीबाट प्राप्त प्रतिफलसमेत जोडेर हुन आउने कुल रकमलाई १७० ले भाग गर्दा आउने रकम प्रत्येक महिना पेन्सनका रूपमा जीवनभर पाउन सकिने ।
त्यस्तै, सहभागीले पेन्सन प्राप्त गर्न सुरु गरेपछि निजको मृत्यु भएमा मृतकका पति वा पत्नीलाई निजले पाइरहेको रकमबराबर नै पारिवारिक पेन्सन प्रदान गरिने ।
यस योजनामा नेपाल सरकार वा अन्यत्रबाट पेन्सन पाइरहेका व्यक्ति पनि सहभागी हुन सक्ने जनाइएको ।
१३. सरकारले कृषि तथा वनविज्ञान विश्वविद्यालयको उपकुलपतिमा कसलाई नियुक्त गर्यो ?
प्रा.डा. पुण्य रेग्मी (विसं २०७७ असोज)
(त्यस्तै, नेपाल संस्कृत विश्वविद्यालयको उपकुलपतिमा प्रा.डा. यादवप्रकाश लामिछानेलाई नियुक्त गरिएको ।)
१४. अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटमा अर्धशतक प्रहार गर्ने विश्वकै कान्छा खेलाडीको कीर्तिमान बनाउन सफल क्रिकेटर को हुन् ?
कुशल मल्ल (नेपाल) (फोटो है )
आईसीसी विश्वकप लिग–२ शृङ्खलाअन्तर्गत अमेरिकाविरुद्ध
(२०७६ माघ २५ मा) त्रिवि क्रिकेट मैदान कीर्तिपुरमा कुशलले अर्धशतक प्रहार गरी सो कीर्तिमान कायम (१५ वर्ष ३३५ दिनको उमेरमा) गरेका । कुशलको कीर्तिमान एकदिवसीयमा मात्रै नभई, समग्र क्रिकेटमा हो ।
यसअघि नेपालकै रोहितकुमार पौडेलको नाममा यो कीर्तिमान थियो । रोहितले १२ माघ २०७५ मा युएईविरुद्ध दोस्रो एकदिवसीय खेलमा ५५ रन प्रहार गरी कीर्तिमान बनाएका (१६ वर्ष १४६ दिनको उमेरमा) थिए । रोहितको कीर्तिमान तोड्ने कुशलको संयोग रोचक छ । अमेरिकाविरुद्धको खेलमा कुशलले रोहितकै स्थानमा रहेर खेल्ने मौका पाएका थिए । जसको ठाउँमा खेल्न पाए, उसैको कीर्तिमान तोडिदिए ।
रोहितअघि एकदिवसीयतर्फ कम उमेरमा अर्धशतक प्रहार गर्ने कीर्तिमान पाकिस्तानी क्रिकेटर साहिद अफ्रिदीको नाममा थियो ।
१५. कीर्र्तिमानी आरोही आङ्रिता शेर्पाको निधन कहिले भएको हो ?
विसं २०७७ असोज ५
१६. कुनै भौतिक परिमाण मापनका लागि बनाइएको स्टान्डर्ड परिमाणलाई के भनिन्छ ?
एकाइ (युनिट)
(भौतिक परिमाणका एकाइहरूलाई आधारभूत एकाइ र तत्जन्य एकाइ गरी दुई भागमा विभाजन गरिएको ।)
१७. नेपालमा सर्वप्रथम कागजी मुद्रा कहिलेदेखि प्रचलनमा ल्याइएको हो ?
विसं २००२ असोज १
– नेपालमा राणा प्रधानमन्त्री जुद्धशमशेरले एक अध्यादेश जारी गरी विसं २००२ असोज १ देखि कागजी मुद्रा प्रचलनमा ल्याएका थिए ।
– पहिलोपटक रु. एक सय, रु. १० र रु. पाँच दरका कागजी नोट जारी गरिएको थियो ।
– सदर मुलुकीखानाबाट जारी गरिएको ती नोटहरूमा दस्तखत गर्ने खजाञ्ची जनकराज थिए ।
१८. ‘ब्लु टुथ’ भन्नाले के बुझिन्छ ?
छोटो दूरीको वायरलेस फाइल आदान–प्रदान गर्ने प्रविधि
१९. एसिया को–अपरेसन डाइलग (एसीडी)को स्थापना कहिले गरिएको हो ?
सन् २००२ जुन १८
(नेपाल सन् २०१६ मार्च १० मा एसीडीको सदस्य बनेको । हाल एसीडीमा नेपालसहित ३४ राष्ट्र रहेका ।)
२०. नेपाल–भारत प्रबुद्ध समूह (ईपीजी)मा नेपालतर्फबाट संयोजकको जिम्मेवारी कसलाई दिइएको हो ?
डा. भेषबहादुर थापा (भारततर्फबाट ः भगतसिंह कोसियारी)
२१. चलचित्रका क्षेत्रमा नोबेल पुरस्कारका रूपमा मानिने प्रसिद्ध ओस्कार अवार्ड पहिलोपटक कहिले प्रदान गरिएको थियो ?
सन् १९२९
(सन् १९२९ मा स्थापित यो पुरस्कार पहिलोपटक सन् १९२९ मा ‘विङ्स’ चलचित्रलाई प्रदान गरिएको थियो ।
२२. पोथी सुँगुरलाई भुनी भनिन्छ भने भाले सुँगुरलाई के भनिन्छ ?
बुचो
२३. नेपालमा कुन अवधिलाई वन दशक घोषणा गरिएको छ ?
विसं २०७१–२०८०
२४. एसियाडको इतिहासमा पहिलोपटक दुई सहरमा आयोजना गरिएको एसियाली खेलकुद प्रतियोगिता कुन हो ?
१८औँ एसियाड (सन् २०१८) (इन्डोनेसियाको जकार्ता र पलेम्वाङ)
२५. नेपाल, भारत, भुटान तथा बङ्गलादेशमा सीधा बस सेवा सञ्चालनसम्बन्धमा गरिएको सम्झौतालाई के भनी चिनिन्छ ?
बीबीआईएन इनिसिएटिभ
(भुटानको थिम्पुमा सन् २०१५ जुन १५ मा भएको सम्झौता ।)
२६. नेपालले सर्वप्रथम बिप्पा सम्झौता गरेको राष्ट्र कुन हो ?
फ्रान्स
२७. अमेरिकास्थित गोलकिपर्स गोल प्रोग्रेस अवार्ड–२०२० बाट सम्मानित हुन सफल नेपाली चेली को हुन् ?
बोनिता शर्मा
(कोभिड–१९ को महामारीबीच पनि नेपाली आमा र शिशुको पोषण स्वास्थ्य सुधारका लागि सक्रिय रहेर पु¥याएको योगदानको कदर गर्दै शर्मालाई सो अवार्ड प्रदान गरिएको ।)
२८. राष्ट्रिय मानवअधिकार आयोगलाई कहिलेदेखि संवैधानिक अङ्गका रूपमा व्यवस्था गरिएको हो ?
विसं २०६३ माघ १
(नेपालको अन्तरिम संविधान–२०६३ सँगै)
२९. नेपालमा शासकीय सुधार कार्यक्रममा सहयोग पु¥याउने अन्तर्राष्ट्रिय निकाय कुन हो ?
एसियाली विकास बैङ्क
३०. अपाङ्गता भएका र आर्थिक रूपले विपन्न नागरिकलाई कानुनबमोजिम निःशुल्क उच्च शिक्षा पाउने हक वर्तमान संविधान (२०७२) को कुन धारामा व्यवस्था गरिएको छ ?
धारा ३१ (३)
१. नेपाल प्रहरी र प्रदेश प्रहरी (कार्यसञ्चालन, सुपरीवेक्षण र समन्वय) (पहिलो संशोधन) अध्यादेश–२०७७ कहिले जारी
भएको हो ?
विक्रम संवत् २०७७ असोज १२ गते ।
– काठमाडौँ उपत्यकाको शान्ति सुरक्षा तथा अपराध नियन्त्रणका लागि गठित ‘महानगरीय प्रहरी कार्यालय’को नाम ‘सङ्घीय राजधानी प्रहरी’ बनाइएको ।
– यसअघि महानगरीय प्रहरी कार्यालयलाई बागमती प्रदेश प्रहरीअन्तर्गत रहनेगरी व्यवस्था गरिएको थियो ।
– ‘सङ्घीय राजधानी प्रहरी’को नेतृत्व प्रहरी नायव महानिरीक्षक
(डीआईजी)बाट हुने व्यवस्था गरिएको ।
– अध्यादेश जारी भएसँगै उपत्यकाको सुरक्षा जिम्मेवारीसम्बन्धी विषय टुङ्गिएको छ । जसअनुसार मूल ऐनको दफा १० (क) थप गर्दै भनिएको छ, ‘दफा ८ र ९ मा जुनसुकै कुरा लेखिएको भए पनि काठमाडौँ, ललितपुर र भक्तपुर जिल्लामा प्रदेश प्रहरीको काम, कर्तव्य र अधिकारको प्रयोग तथा प्रदेश प्रहरीले अनुसन्धान गर्ने कसुरको अनुसन्धानसमेत नेपाल प्रहरीले गर्नेछ ।’
– नेपाल प्रहरीबाट सम्पादन हुने कामका लागि उपत्यकाका तीनवटै जिल्लामा नेपाल प्रहरीअन्तर्गतका प्रहरी कार्यालय रहनेछन् । यस्तै, अध्यादेशले नेपाल प्रहरीले अनुसन्धान गर्ने सूचीबाट अध्यागमनसम्बन्धी कसुर हटाएको छ ।
– महानगरीय प्रहरी सेवाअन्तर्गत अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल प्रहरी कार्यालय, ट्राफिक महाशाखा, अपराध महाशाखा तथा जिल्लामा तीनवटा परिसरलगायतका कार्यालय रहेका थिए ।
२. दशकौँ पुरानो सीमा विवादलाई लिई आर्मेनिया र अजरवैजानबीच पुनः युद्धको सुरुवात कहिले भयो ?
सन् २०२० सेप्टेम्बर २७ ।
– यी दुई पूर्व सोभियत गणराज्य विवादित नागोर्नो कारावाखलाई लिएर फेरि एकपटक युद्धको मैदानमा उत्रेका ।
– चार हजार ४ सय वर्गकिलोमिटरमा फैलिएको यो क्षेत्रमा आर्मेनियाली इसाई र मुस्लिम तुर्केली रहेका । अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा यो अजरवैजानकै हिस्साका रूपमा लिइन्छ । तर, त्यहाँका बहुसङ्ख्यक आवादी आर्मेनियाली छन् । सन् १९८० को दशकको अन्त्यतिर सुरु भएर १९९० को दशकसम्म चलेको युद्धमा ३० हजारभन्दा बढीको मृत्यु भएको थियो भने १० लाखभन्दा बढी विस्थापित भएका छन् । यस युद्धमा पृथकतावादीले नागोर्नो कारावाखका केही भू–भागमाथि कब्जा गरेको थियो । यद्यपि, सन् १९९४ मा युद्धविरामपछि पनि यस क्षेत्रमा गतिरोध भने जारी छ ।
३. तेजाब तथा अन्य घातक रासायनिक पदार्थ (नियमन) अध्यादेश– २०७७ कहिले जारी गरिएको हो ?
विसं २०७७ असोज १२ ।
– अध्यादेशमा एसिड आक्रमण गरेमा २० वर्षसम्म कैद सजायँसहितका प्रावधान रहेका ।
– एसिड आक्रमण गर्नेको सम्पत्ति रोक्का गरेर पीडितलाई तुरुन्तै क्षतिपूर्ति उपलब्ध गराउने एवम् अनुहार, आँखा, नाक, कान, घाँटी तथा संवेदनशील अङ्गमा क्षति पुगेमा पीडकलाई २० वर्षसम्म कैद सजायँको व्यवस्था अध्यादेशमा रहेको ।
– शरीरको कुनै पनि भागमा एसिड परेमात्रै पनि १० वर्ष सजायँ भुक्तान गर्नुपर्ने व्यवस्था अध्यादेशमा रहेको ।
– एसिड बिक्रीका लागि जिल्ला प्रशासन कार्यालयबाट अनुमतिपत्र लिनुपर्ने, हरेक वर्ष अनुमतिपत्र नवीकरण गर्नुपर्ने, अन्य पेयपदार्थको बोतलमा एसिड राख्न नपाइने व्यवस्था पनि अध्यादेशमा रहेको । सिल गरिएको बोतलमा मात्र एसिड बेच्न पाइने र खुला रूपमा बिक्री–वितरण पूर्ण बन्देज गर्ने अध्यादेशले व्यवस्था गरेको ।
– बिक्रेताले आफूले ल्याएको एसिडको परिमाण खुल्ने परिचयपत्रको फाटोकपीसमेत राख्नुपर्ने, एसिड आक्रमण गर्नेको सजायँ मिनाहा गर्न नपाइने, एसिड आक्रमणका मुद्दालाई अदालतले प्राथमिकतामा राखेर किराना लगाउनुपर्ने, आक्रमणकारीबाट उपचार खर्च गराउनुपर्ने, जरिवानाबापतको रकम अदालतबाट फैसला भएको मितिले ३५ दिनभित्र दाखिला नगेर अपराधीको सम्पत्तिबाट असुल गर्नुपर्ने व्यवस्था अध्यादेशमा रहेको ।
४. पोखरा विश्वविद्यालयको उपकुलपतिमा को नियुक्त हुनुभयो ?
प्रा.डा. प्रेमनारायण अर्याल (२०७७ असोज) ।
५. अहिले सरकारले मुख्य सचिवमा कसलाई नियुक्त गरेको छ ?
शङ्करदास वैरागी
– २०७७ असोज १५ को मन्त्रिपरिषद् बैठकले वैरागीलाई मुख्य सचिवमा नियुक्त गरेको । उहाँ यसअघि परराष्ट्र सचिवमा कार्यरत रहनुभएको ।
– पर्वत जिल्लामा २०२३ सालमा जन्मनुभएका वैरागीले २०४४ सालमा नायव सुब्बाबाट परराष्ट्र सेवा सुरु गर्नुभएको ।
६. प्रदेश १ मा सञ्चालनमा आएको पहिलो पाँचतारे होटल कुन हो ?
होटल मेची क्राउन ।
– (एसियाली राजमार्गमा जोडिएको नेपालको पूर्वी सीमा मेचीनगरमा पर्यटकलक्षित पाँचतारे होटल सञ्चालनमा आएको ।)
७. नेपालमा विद्युतीय भुक्तानी प्रणालीको सुरुवात गर्ने पहिलो बैङ्क कुन हो ?
नबिल बैङ्क ।
८. प्रकृति संरक्षण शिक्षालयको स्थापना कहाँ गरिएको छ ?
कसरा, चितवन ।
९. मोबाइल उत्पादन गर्ने विश्वकै पहिलो कम्पनी कुन हो ?
मोटोरोला (अमेरिका), सन् १९७३ अप्रिल ।
१०. साइकल सिटी घोषणा गरिएको नेपालको पहिलो नगर कुन हो ?
धरान (विसंं २०६९ मङ्सिर १९) ।
११. कुन पर्वत क्षेत्रलाई मोडदार पर्वत क्षेत्र भनी चिनिन्छ ?
महाभारत पर्वत ।
१२. मोडदार पहाडको माथि उठेको भागलाई प्रतिनति भनिन्छ भने तल भासिएको भागलाई के भनिन्छ ?
सन्नति ।
१३. मध्यकालमा सुदूरपश्चिममा बाईसे राज्यहरू थिए भने मध्यक्षेत्रमा कस्ता राज्य थिए ?
चौबीसे राज्य ।
१४. राम र सीताबीच कस्तो विवाह भएको थियो ?
पराक्रम विवाह ।
१५. प्राचीनकालको ‘रामचरित्र मानस’ र आधुनिककालको ‘कुष्णायन’ कुन भाषाका प्रसिद्ध महाकाव्य हुन् ?
अवधि ।
१६. अन्तर्राष्ट्रिय न्यायालयमा कतिजना न्यायाधीशहरू रहने व्यवस्था छ ?
१५ जना ।
१७. आनुवंशिक स्रोतमा पहुँच तथा तिनको उपयोगबाट प्राप्त हुने लाभको पारदर्शी र समन्यायिक बाँडफाँडसम्बन्धी नायोगा अभिसन्धिमा कहिले हस्ताक्षर भएको हो ?
सन् २०१० अक्टोबर २९ (जापानको नायोगामा) ।
– नायोगा अभिसन्धि सन् २०१४ अक्टोबर १२ देखि कार्यान्वयनमा आएको ।
– यो सन्धिलाई नेपालले सन् २०१७ सेप्टेम्बर ४ मा अनुमोदन गरेको । सन्धि अनुमोदन गर्ने नेपाल १०१औँ राष्ट्र भएको ।
१८. कुनै सैनिक गुटमा आबद्ध नभई, अन्तर्राष्ट्रिय शान्तिको मान्यतालाई आत्मसात् गरी तटस्थ रहने नीतिलाई के भनिन्छ ?
असंलग्न नीति ।
१९. नेपालको राष्ट्रिय जनगणना २०६८ अनुसार सबैभन्दा बढी जनसङ्ख्या भएका पाँच सहर कुन–कुन हुन् ?
क्रमशः काठमाडौँ, पोखरा, ललितपुर, विराटनगर र भरतपुर ।
२०. नाइजेरियामा गएको एक दशकमा आतङ्कवादी गतिविधिका कारण कति नागरिक बेपत्ता भए ?
२२ हजार ।
– एक दशकअघि आतङ्कवादी सङ्गठन बोकोहरामले आक्रमण सुरु गरेदेखि हालसम्म करिब २२ हजार नाइजेरियाली नागरिक बेपत्ता भएका ।
– अन्तर्राष्ट्रिय रेडक्रस (आईसीआरसी)ले सन् २०१९ सेप्टेम्बर १२ मा सार्वजनिक गरेको प्रतिवेदनमा यो तथ्य उजागर भएको । यति ठूलो सङ्ख्यामा बेपत्ता नागरिकको सूची सार्वजनिक भएको यो पहिलो हो ।
– सन् २००९ देखि नाइजेरियामा बोकोहरामले सशस्त्र हिंसात्मक आन्दोलन चलाएको छ, जसकारण २७ हजारको मृत्यु भइसकेको छ भने करिब २० लाख मानिस विस्थापित भएका छन् ।
२१. नेपाल भाषाका महाकवि भनी कसलाई चिनिन्छ ?
सिद्धिदास अमात्य ।
– (कवि व्यक्तित्वका साथै एक उच्चकोटिका विचारकका रूपमा समेत चिनिने महाकवि सिद्धिदासको २०७७ भदौ ३० मा १५३औँ जन्मजयन्ती मनाइएको । सिद्धि रामायण, सज्जन हृदयाभरनलगायतका महाकाव्यका सर्जक सिद्धिदासका ५० वटाभन्दा बढी कृति प्रकाशित भएका ।)
२२. नेपालको नयाँ राष्ट्रिय स्वास्थ्य नीति कहिले सार्वजनिक भयो ?
विसं २०७६ असार १६ गते ।
– स्वास्थ्य सेवालाई सर्वसुलभ, प्रभावकारी तथा गुणस्तरीय बनाउन जनसङ्ख्या, भूगोल र सङ्घीय संरचनाअनुसार दक्ष जनशक्तिको विकास तथा विस्तार गर्ने उद्देश्यसाथ यो
नीति ल्याइएको ।
– यो नीति स्वास्थ्य प्रणालीको विकासको मार्गचित्रका
रूपमा रहेको ।
२३. लोकसेवा आयोगले कहिलेबाट लागू हुनेगरी अप्राविधिक तर्फका राजपत्रअनङ्कित प्रथम श्रेणी (नायव सुब्बा) र द्वितीय श्रेणी (खरिदार) पदका लागि प्रवेश परीक्षाको व्यवस्था गरेको हो ?
आर्थिक वर्ष २०७२÷०७३ ।
– (लोकसेवा आयोगले हाल राजपत्राङ्कित तृतीय श्रेणी अर्थात् शाखा अधिकृत (अप्राविधिक) पदका लागि दुई चरणमा परीक्षा सञ्चालन गर्दै आएको छ ।)
२४. नेपाल सरकारद्वारा ‘हेलो स्वास्थ्य’ कार्यक्रम कहिलेदेखि सुरु गरिएको हो ?
विसं २०६९ कात्तिक २९ गते ।
२५. सार्क राष्ट्रहरूमध्ये आफ्ना नागरिकलाई ई–पासपोर्ट उपलब्ध गराउने पहिलो राष्ट्र कुन हो ?
माल्दिभ्स (सन् २००७) ।
२६. भारतको सुनौलीदेखि कालीगण्डकी हुँदै कोरला नाकामार्फत चीन जोड्ने मार्ग कालीगण्डकी करिडोरको लम्बाइ कति छ ?
४३५ किलोमिटर ।
– (करिडोर निर्माणले नेपाललाई दुवै छिमेकी देश भारत, चीन तथा तेस्रो देशसँग व्यापार विस्तारमा सहयोग पुग्ने
विश्वास गरिएको ।)
२७. मुलुकबाट सबै प्रकारका बालश्रम अन्त्य गरी बालश्रमरहित राष्ट्र बनाउने उद्देश्यअनुरूप बालश्रम निवारण राष्ट्रिय गुरुयोजना (२०७५–२०८५) कहिलेदेखि लागू गरिएको छ ?
विसं २०७५ साउन १ ।
– विसं २०७५ असार २४ को मन्त्रिपरिषद्ले स्वीकृत गरी साउन १ देखि लागू भएको यो गुरुयोजनाले विसं २०७९ सम्ममा अमर्यादित र निकृष्ट बालश्रम र योजना अवधिमा सबै प्रकारका बालश्रम अन्त्य गर्ने लक्ष्य लिएको छ ।’
२८. ‘विजार्ड अफ नर्थ’ भनी क्यानडाका सर वाल्टर स्कटलाई चिनिन्छ भने ‘अङ्कल हो’ भनी कसलाई चिनिन्छ ?
हो चि मिन्ह (भियतनाम) ।
२९. नेपालमा पहिलोपटक ‘टेस्टट्युब’ प्रविधिबाट शिशुको जन्म कहिले भयो ?
विसं २०६१ फागुन २० (ओम हस्पिटल) ।
– (नेपालका प्रथम ‘टेस्टट्युब बेबी’ ओममणि तामाङ हुन् ।
– ‘आईभीएफ’ प्रविधिबाट नेपालमा हालसम्म पाँच सयजना भन्दा बढी टेस्टट्युब बेबीको जन्म भइसकेको छ । यो प्रणालीअनुसार पुरुषको शुक्रकीट र महिलाको डिम्ब झिकेर टेस्टट्युबमा कृत्रिम गर्भाधान गराउने र भ्रुणको विकासपछि महिलाको पाठेघरमा राखेर सन्तान जन्माउने गरिन्छ । विश्वमा पहिलो टेस्टट्युब बेबी ‘लुइस ब्राउन’को जन्म सन् १९७८ जुलाई २५ मा
भएको थियो ।)
३०. शक्ति संरक्षणको सिद्धान्त भन्नाले के बुझिन्छ ?
शक्तिलाई एक रूपबाट अर्को रूपमा परिवर्तन गर्न सकिने तर उत्पन्न वा विनाश गर्न नसकिने ।
१. विश्व बसोवास दिवस २०२० को नारा के हो ?
(हङ्गर फर अल, अ बेटर अर्बन फ्युचर (सबैका लागि आवास ः समृद्ध सहरी विकास)
– संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय बसोवास कार्यक्रम (युन–ह्याविटेट)ले सन् १९८६ देखि प्रत्येक वर्ष अक्टोबरको पहिलो सोमबार विश्व बसोवास दिवस मनाउने निर्णय गरेअनुसार सन् २००१ देखि नेपालमा पनि यो दिवस मनाउँदै आइएको ।
– नेपालको संविधानको भाग–३ मौलिक हक र कर्तव्यअन्तर्गत धारा ३७, धारा ४० को उपधारा ६ र धारा ४२ को उपधारा २ बाट आवासको हकलाई मौलिक हकका रूपमा अङ्गीकार गरी सबै नागरिकको सुरक्षित, उपयुक्त र वातावरणमैत्री आवासको अधिकारको सम्मान, संरक्षण तथा परिपूर्ति गर्ने तथा आवासविहीन नागरिकलाई आवास सुविधा उपलब्ध गराउने व्यवस्था गरिएको ।
– नेपालको १५औँ योजनाको अन्त्यसम्ममा सुरक्षित आवासमा बसोवास गर्ने जनसङ्ख्या (राष्ट्रिय भवन संहिताको मापदण्डअनुसार निर्मित) ३७.८ प्रतिशतबाट ६० प्रतिशत पु¥याउने, आफ्नै स्वामित्वको आवासमा बसोवास गर्ने परिवार ८९ प्रतिशत पु¥याउने, विभिन्न तहका सरकारी तथा निजी क्षेत्रसमेतको सहभागितामा १० लाख आवास इकाइ तथा एक लाख आवासीय फ्ल्याट (तला) निर्माण गर्ने योजना रहेको ।
२. केन्द्रीय तथ्याङ्क विभागद्वारा पहिलोपटक गरिएको राष्ट्रिय आर्थिक गणनाअनुसार जागिरेका रूपमा कार्यरत कर्मचारीको औसत मासिक तलब कति रहेको छ ?
रु. २० हजार ५४३ ।
– प्रतिवेदनअनुसार देशभर १७ लाख नौ हजार व्यक्ति विभिन्न सङ्घ संस्थामा तलब पाउनेगरी संलग्न रहेका ।
– संस्थाको प्रकृतिअनुसार मासिक औसत तलबमा पनि व्यापक अन्तर देखिएको । ठूला संस्थामा कार्यरत कर्मचारीको मासिक तलब औसतमा २६ हजार सात सय रुपियाँ, मध्यम किसिमका संस्थामा कार्यरतको २५ हजार आठ सय तथा साना प्रकृतिका संस्थामा कार्यरत कर्मचारीको मासिक औसत तलब १६ हजार सात सय ६८ रुपियाँ रहेको । ठूला संस्था र लघुप्रकृतिका संस्थामा कार्यरत कर्मचारीको मासिक तलब अन्तर नै १० हजार रुपियाँभन्दा बढी रहेको ।
– प्रतिवेदनअनुसार वार्षिक चार खर्व २१ अर्ब ३१ करोड रुपियाँ तलबबापत खर्च भएको देखिएको । यद्यपि, अध्ययनमा समेटिएका त्यस्ता संस्थाले आर्जन गरेको कुल आम्दानीमध्ये तलबकोे हिस्सा निकै कम रहेको । देशैभर गरी प्रतिवेदनले समेटेका दुई लाख १९ हजार तीन सय संस्थाले वार्षिक २४ खर्ब ८६ अर्ब ११ करोड आम्दानी गरेको पाइएको । त्यसमध्ये तलबसहित त्यस्ता संस्थाको वार्षिक खर्च १७ खर्ब ८३ अर्ब ३५ करोड रुपियाँ रहेको । बाँकी सात खर्ब दुई अर्ब ७५ करोड रुपियाँ नाफा आर्जन गरेको प्रतिवेदनले औँल्याएको । कुल आर्जनमध्ये नाफाको हिस्सा २८.३ प्रतिशत रहेको । त्यस्तै, तलबबापतको खर्च भने १६.९ प्रतिशतमात्र रहेको । अर्थात् कर्मचारीको तलबभन्दा यस्ता संस्थाले गरेको नाफा दुई खर्ब ८१ अर्ब रुपियाँ बढी रहेको ।
– अध्ययनमा विभिन्न २१ वटा क्षेत्रलाई वर्गीकरण गरी त्यसैअनुसार तथ्याङ्क सङ्कलन गरिएको । त्यसमध्ये दर्ता भएर सञ्चालनमा आएका संस्थाले वार्षिक चार खर्ब छ अर्ब र दर्ता नभई सञ्चालनमा रहेका उद्योग÷संस्थाले वार्षिक १४ अर्ब ८४ करोड रुपियाँ तलब खर्च गरेको देखिएको ।
धेरै तलब वितरण हुने जिल्लाहरू
जिल्ला तलब
काठमाडौँ १ खर्ब ४० करोड
ललितपुर ३१ अर्ब ९३ करोड
मोरङ २० अर्ब ९१ करोड
रूपन्देही १८ अर्ब ४५ करोड
कास्की १८ अर्ब ३१ करोड
कम तलब वितरण हुने जिल्लाहरू
जिल्ला तलब
रुकुम पूर्व १० करोड
मनाङ १० करोड ३० लाख
रसुवा १७ करोड ३० लाख
डोल्पा १९ करोड ५० लाख
हुम्ला २९ करोड ८० लाख
३. नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानबाट ‘अमरकोश’को प्रथम संस्करण कहिले प्रकाशित भएको हो ?
विक्रम संवत् २०२६ ।
(ऐतिहासिक महŒवको अमरग्रन्थ ‘अमरकोश’को दोस्रो संंस्करण २०७७ (प्रथम संस्करण प्रकाशित भएको ५१ वर्षपछि)मा प्रकाशित भएको ।)
४. नेपालमा सुरक्षित गर्भपतनले कानुनी मान्यता कहिले पाएको हो ?
विसंं २०५९ असोज १० ।
(१२ हप्तासम्मको गर्भपतनलाई मान्यता दिइएको । विशेष अवस्थामा २८ हप्तासम्मको गर्भलाई गर्भपतन गराउन ऐनले स्वीकृति दिएको ।)
५. विश्व बैङ्कद्वारा सन् २०२० अक्टोबरमा प्रकाशित प्रतिवेदन अनुसार आर्थिक वर्ष २०७७÷०७८ मा नेपालको आर्थिक वृद्धिदर कति हुने अनुमान छ ?
०.६ प्रतिशत ।
– सन् २०२० अक्टोबर ८ मा सार्वजनिक साउथ एसिया इकोनोमिक फोकस प्रतिवेदनमा सो कुरा उल्लेख भएको ।
– चालु आर्थिक वर्षको बजेट वक्तव्यमा नेपालको आर्थिक वृद्धिदर सात प्रतिशत हुने उल्लेख रहेको ।
६. काठमाडौँ उपत्यकामा विद्युतीय बस सेवाको सुरुवात कहिलेदेखि गरिएको हो ?
विसं २०७६ भदौ २३ ।
७. पशुपतिनाथमा सन्ध्याकालीन आरतीको थालनी कहिलेदेखि गरिएको हो ?
विसं २०६४ ।
८. सन् २०२० या प्रदान गरिने चिकित्साशास्त्रतर्फको नोबल पुरस्कारबाट सम्मानित हुने वैज्ञानिक को–को हुन् ?
माइकल हटन (बेलायत), हार्भी अल्टर (अमेरिका) र चाल्र्स राइस (अमेरिका) ।
(हेपाटाइटिस ‘सी’ भाइरस पत्ता लगाउने तीन चिकित्साशास्त्रका वैज्ञानिकलाई यस वर्षको नोबल पुरस्कार प्रदान गरिएको । तीन वैज्ञानिकको आविष्कारले संसारमा लाखौँ व्यक्तिको ज्यान रक्षा गर्न मद्दत पु¥याएको नोबल पुरस्कार कमिटीले जनाएको ।)
९. सन् २०२० मा भौतिकशास्त्रतर्फको नोबल पुरस्कार कसलाई प्रदान गरियो ?
रोजर पेनरोज (बेलायत), रेनहार्ड गेन्जेल (जर्मनी) र एन्ड्रिया गेज (अमेरिका) ।
(ब्रह्माण्डको सबैभन्दा ठूलो रहस्यमध्यको एक ब्ल्याक होलको अनुसन्धानमा पु¥याएको योगदानको कदरस्वरूप सो पुरस्कार प्रदान गरिएको ।)
१०. सन् २०२० को साहित्यतर्फको नोबल पुरस्कार कसलाई प्रदान गरियो ?
अमेरिकी कवयित्री लुइस ग्लक ।
– अत्यन्तै सुन्दर शैलीमा व्यक्तिगत अस्तित्वलाई सार्वभौम बनाउने अतुलनीय काव्यात्यक सिर्जनाको कदर गर्दै उक्त पुरस्कार प्रदान गरिएको ।
– सन् १९०१ बाट सुरु भएको नोबल पुरस्कारको १ सय १९ वर्षको इतिहासमा दुईपटक साहित्यतर्फको पुरस्कार स्थगित हुन पुगेको । सन् १९४३ मा द्वितीय विश्वयुद्धका क्रममा पहिलोपटक स्थगित भएको थियो भने दास्रोपटक सन् २०१८ मा स्वीडिस एकेडेमीको निर्णायक मण्डलका सदस्य क्याट्रिनका पति र फ्रान्सिसी फोटोग्राफर जेन क्लोड अर्नाल्टमाथि यौनशोषणको आरोप लागेका कारण स्थगित गरिएको ।
११. सन् २०२० को नोबल शान्ति पुरस्कार कसलाई प्रदान गरियो ?
विश्व खाद्य कार्यक्रम (डब्ल्युएफपी) ।
(खाद्यान्न सङ्कटबाट प्रभावित समक्ष सुरक्षित खाद्य सामग्री पु¥याउन गरेको कार्यका लागि ।)
१२. सन् २०२० को रसायनशास्त्रतर्फको नोबल पुरस्कार कसलाई प्रदान गरियो ?
जेनिफर ए डाउड्ना (अमेरिका) र इम्यानुयल सार्पेन्टियर (फ्रान्स) ।
– जिनोम एडिटिङमा सटिक विधि पत्ता लगाएबापत उनीहरूलाई सो पुरस्कार प्रदान गरिएको । यस विधि र उपकरणको प्रयोगबाट शोधकर्ताहरू जनावर, बोटबिरुवा र सूक्ष्म जीवहरूको डीएनएमा अत्यन्तै सटिक हेरफेर गर्न सक्षम भएका ।
– अमेरिकी बायोकेमिस्ट जेनिफर ए डाउड्ना र फ्रेन्च माइक्रो–बायोलोजिस्ट इम्यानुयल संयुक्त रूपमा नोबल पुरस्कार पाउने पहिलो महिला हुन् भने रसायनशास्त्रतर्फको पुरस्कार जित्ने छैटौँ र सातौँ महिला हुन् ।
१३. सन् २०२० को अर्थशास्त्रतर्फको नोबल पुरस्कार विजेता अर्थशास्त्री को हुन् ?
पल आर मिलग्रोम (अमेरिका) र रोबर्ट बी विल्सन (अमेरिका)
१४. वाल्मीकि आश्रम कहाँ पर्छ ?
चितवन ।
१५. प्रदेश ५ को प्रदेशसभा बैठकले प्रदेशको नाम के तय गरेको छ ?
लुम्बिनी (विसं २०७७ असोज २०) ।
– प्रदेशसभा बैठकले स्थायी राजधानी र प्रदेशको नामकरण दुईतिहाइ बहुमतबाट पारित गरेको ।
– यससँगै प्रदेशको स्थायी राजधानी दाङ जिल्लाको देउखुरी उपत्यका क्षेत्र तय भएको ।
१६. नेपालको पहिलो वन्यजन्तु अस्पताल कहाँ स्थापना गरिएको छ ?
सौराहा (चितवन) ।
१७. नेपाली सेनाद्वारा विसं २०७६ भदौ ११ मा सार्वजनिक गरिएको विस्तृत आयोजना प्रतिवेदनअनुसार काठमाडौँ–तराई द्रुत मार्ग (खोकना–निजगढ)को लम्बाइ कति कायम हुने उल्लेख छ ?
७२.५ किमि ।
(यसअघि सो मार्ग ७६.२ किमि लम्बाइको हुने उल्लेख ।)
१८. सन् २०३० सम्म पेट्रोल र डिजेलबाट चल्ने सवारीसाधन प्रतिबन्ध गर्ने घोषणा कुन देशले गरेको छ ?
आयरल्यान्ड ।
१९. पछिल्लोपटक प्रकाशित एक प्रतिवेदनअनुसार सबैभन्दा बढी इन्टरनेट प्रयोगकर्ता भएको राष्ट्र कुन हो ?
चीन ।
२०. अमेरिकाले इरानी सैनिकलाई आतङ्कवादी सङ्गठन घोषणा कहिले गरेको हो ?
सन् २०१९ अप्रिल ९ ।
– विसं २०७६ वैशाख ५ (आव २०७६÷७७ देखि) ।
२१. विराटनगर विमानस्थललाई अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलका रूपमा स्तरोन्नति गर्नेसम्बन्धी समझदारीपत्रमा कहिले हस्ताक्षर गरियो ?
विसंं २०७७ असोज १९ ।
– नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरण, प्रदेश सरकार र विराटनगर महानगरपालिकाबीच त्रिपक्षीय समझदारीपत्रमा पाँच वर्षमा सम्पन्न गर्ने लक्ष्य भएको ।
– प्राधिकरणमातहतमा रहेको विमानस्थल स्तरोन्नतिका लागि प्रदेश सरकार र विराटनगर महानगरपालिका पनि लागत साझेदारी गर्ने । आयोजनाका लागि आठ अर्ब रुपियाँ लागत अनुमान गरिएको ।
२२. बुटवल र नेपालगन्जमा ‘हर्न’ निषेधको घोषणा कहिले गरिएको हो ?
विसं २०७५ मङ्सिर १ ।
२३. सोह्रौँ शताब्दीका महान् वैज्ञानिक ग्यालिलियोद्वारा परीक्षण अघि बढाइएको विस्थापनको सूत्रसम्बन्धी वैज्ञानिक योगदानलाई पूर्णता दिन सफल नेपाली वैज्ञानिक को हुन् ?
भविन्द्र कुँवर (म्याग्दी) ।
२४. सन् २०१८ मा आफूलाई औपचारिक रूपमा यहुदी राष्ट्र घोषणा गर्ने देश कुन हो ?
इजरायल ।
२५. सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालयद्वारा इन्टरनेटबाट अश्लील सामग्रीको आदान–प्रदान, प्रकाशन एवम् प्रसारणमा बन्देज कहिले लगाइएको हो ?
विसं २०७५ असोज ५ ।
२६. ३० माइक्रोनभन्दा कम मोटाइको प्लास्टिक प्रयोगमा रोक लगाउनेसम्बन्धी सरकारको निर्णय कार्यान्वयन नगर्न सर्वोच्च अदालतद्वारा अन्तरिम आदेश कहिले दिइएको थियो ?
विसं २०७५ भदौ १७ ।
२७. कृषि आम्दानीको झन्डै दुईतिहाइ हिस्सा अलैँची खेतीले ओगट्ने जिल्ला कुन हो ?
ताप्लेजुङ ।
२८. प्रशासन पुनःसंरचना आयोग, २०६५ रेखा शर्माको अध्यक्षतामा गठन गरिएको थियो भने प्रशासन सुधार सुझाव समिति–२०६९ कसको अध्यक्षतामा गठन गरियो ?
काशीराज दाहाल ।
२९. अन्तर्राष्ट्रिय गिद्ध सचेतना दिवस कहिलेदेखि मनाउन थालिएको हो ? (गिद्दको फोटो है केशवजी)
सन् २००९ ।
– विश्वमै लोपोन्मुख अवस्थामा पुग्न लागेपछि यसको संरक्षणमा सहभागिता जुटाउन गिद्ध सचेतना दिवस मनाउन थालिएको ।
– सिनो खाएर वातावरण सफा गर्ने भएकाले गिद्धलाई प्रकृतिको कुचीकार भनी चिनिने ।
– विश्वमा २३ प्रजाति र दक्षिण एसियामा नौ प्रजातिका गिद्ध पाइने ।
– गिद्ध विनाशको प्रमुख कारण पशुको उपचारमा प्रयोग गरिने औषधि डाइक्लोफेनेक रहेको ।
– नेपालमा गिद्ध संरक्षणका लागि गिद्धलाई शुद्ध आहारा उपलब्ध गराउन देशभर आधा दर्जनभन्दा बढी स्थानमा जटायु रेस्टुरेन्ट सञ्चालनमा ल्याइएको । सन् २०१५ देखि २०१९ सम्म गिद्ध संरक्षण कार्ययोजना बनाएर संरक्षणको कार्य अघि बढाइएको ।
३०. गिद्ध प्रजनन केन्द्र चितवनमा रहेको छ भने सारस प्रजनन केन्द्र कहाँ रहेको छ ?
कपिलवस्तु ।